De Tapu Collectie
Tapu, een sieraden collectie die een eigentijdse twist geeft aan Surinaamse sieraden. Deze collectie duikt dieper in de geschiedenis van de kaurischelp en de millefiori kraal, die vaak te zien zijn in moderne sieraden. Met Tapu vier ik innovatie, terwijl ik hulde breng aan de diepgewortelde geschiedenis en culturele betekenis erachter.
De sieraden in deze collectie zijn een samensmelting van mijn fascinatie voor schelpen en de culturele sieraden van Suriname. Ik ben opgegroeid met slechts een paar Surinaamse en Javaanse tradities, dus onderzoek en leer ik in mijn artistieke praktijk meer over het culturele erfgoed van Suriname, terwijl ik ook resoneer met mijn persoonlijke stijl en overtuigingen.
Net als mijn vorige collectie Stitch & Tell wil ik licht laten schijnen op de boeiende verhalen die ingebed zijn in de Surinaamse cultuur. Door deze sieraden te dragen, word je onderdeel van een verhaal, waarbij je het verleden viert terwijl je het heden omarmt. Ik nodig je uit om verder te lezen en de lagen van Tapu te ontdekken!
Kaurischelpen
Kauri's zijn zeeslakken die leven in de Stille Oceaan, de Indische Oceaan, de Rode Zee, de Caribische Zee en de Middellandse Zee. In Zuidoost-Azië was er in het begin van de 15e eeuw sprake van ruilhandel. Goud en zilver waren de maatstaf voor het meten van waarde. Kaurischelpen hadden ook economische waarde en reisden via de handel de hele wereld over. Het is hoogstwaarschijnlijk de eerste universele munt, en dat is al langer zo dan welke andere munt in de geschiedenis van de mensheid dan ook.
De waarde van kauri's was in West-Afrika groter dan in de plaatsen waar ze vandaan kwamen. In de 17e eeuw leerden Nederlandse handelaren over de hoge waarde en stuurden herhaaldelijk scheepsladingen kaurischelpen naar koloniale enclaves en handelsposten in Afrika. Naast goud en andere goederen gebruikten ze de schelpen om tot slaaf gemaakte mensen te kopen, waardoor de kaurischelpen een ongelukkige bijnaam kregen: 'slavengeld'.
In Suriname kregen de schelpen een nieuwe bijnaam: ‘ pamoni ’. 'Pa' verwijst naar de tot slaaf gemaakte mensen van de Papa-stam, die vanuit de Slavenkust in het koninkrijk Dahomey naar Suriname werden gebracht. 'Moni' betekent geld in het Sranantongo, een creools Surinaamse taal. Kaurischelpen werden nog steeds als betaalmiddel gebruikt. Mensen die aan de plantages ontsnapten vormden hun eigen gemeenschappen en economieën, waar ze betaalden met pamoni.
Pamoni heeft ook spirituele waarde. In de Surinaamse winti-religie wordt het gebruikt bij rituelen en dient het als beschermende talisman. Kaurischelpen worden vaak verwerkt in een ketting genaamd ' ala kondre ', wat 'alle landen' betekent, wat een belangrijk sieraad is in de winti-religie.
Millefiori / Ala Kondre Kralen
Een andere talisman of ' tapu ' die je vaak ziet, lijkt veel op een millefiori-kraal*. Millefiori is Italiaans voor ‘duizend bloemen’, verwijzend naar de bloemmotieven in de kralen. Net als kauri schelpen werden millefiori kralen geëxporteerd naar West-Afrika. Ze kwamen oorspronkelijk uit Venetië, waar ze in de 15e eeuw werden gemaakt.
In de 17e eeuw werden ze populair onder de naam 'trade beads': ze werden verhandeld tegen goud, ivoor en ook weer tegen tot slaaf gemaakte mensen. Deze kralen, ook wel ‘ ala kondre ’ genoemd, symboliseren de eenheid van het volk van Suriname dat van over de hele wereld kwam.
*De Surinaamse ala kondre kraal is te vergelijken met de millefiori kralen op de foto rechts, maar is niet hetzelfde. Verken de bronnen onder deze pagina om foto's van de ala kondre kralen te zien.
Gebruikte bronnen voor bovenstaande informatie:
Ik moedig iedereen aan die geïnteresseerd is in de geschiedenis van sieraden en cultureel erfgoed om in deze bronnen te duiken. Alle opmerkingen of aanbevelingen zijn welkom. Laten we een veilige en uitnodigende ruimte creëren waarin we kunnen leren en deze verhalen levend kunnen houden!
Veel liefs, Anouk <3